BURSA

Bursa ilimizden adını alan bu güvercin ırkı Bursa'dan başka ağırlıklı olarak İstanbul, İnegöl, Mustafakemalpaşa ve Afyon yörelerinde yetiştirilmektedir. Yerel ismi "Oynar" olan Bursa ırkı Osmanlı Devleti  zamanında da  yetiştirilmiş bir ırktır. Özellikle Bursa'da babadan oğula devretmiş, 60-70 yıl öncesinden  günümüze kadar nesilleri takip edildiği bilinen Bursa ailelerine rastlamak mümkündür.

Başlıca renkleri  siyah kanat akkuyruk, akkanat akkuyruk ve beyaz olan Bursa ırkının
( Diğer renk tanımlarını sayfanın altında bulabilirsiniz) 12 tel kuyruk yapısı ve kuyruküstü yağ bezesi bulunur. Bursa bu özellikleriyle "Mülakat"  ve "Çakal"  ırkından hemen ayrılır. Kuyruğun alt ve üst kapakları siyah olmalı yalnızca 12 tel kuyruk ve altındaki ince kapak beyaz bulunmalıdır.  Siyah kanat akkuyruklarda beyaz gaganın ucundaki siyahlık tercih edilirken akkanat akkuyruklarda ise kanat uçlarındaki beyaz teleklerin 7-7 formunda olmasına dikkat edilir.  

Dik duruşlu, neşeli ve hareketli bir yapıya sahiptirler. Orta irilikteki vücut yapısında geniş ve dışa çıkık bir göğüs, uzun ve kalın yapılı beyaz bir gaga ilk dikkati çeken özelliklerdendir. Kanatları vücuduyla orantılı olarak normal uzunluktadır. Burun üzerinden başlayan alın yapısının öne doğru çıkık olması yine önemli bir özelliktir. Göz çevresindeki etli yapı kesinlikle beyaz ve belirgin olmalıdır. Sarı veya kırmızı etli göz çevresi istenilmez. Göz rengide çok önemli olup beyaz veya mavimsi beyaz olmasına dikkat edilir.

Bursa ırkının taşıdığı siyah renk tonuna hemen hemen başka hiç bir güvercin ırkında rastlanılmaz. Hatta diğer güvercin ırklarındaki parlak siyah renk tarif edilirken "Bursa kuşu gibi" ifadesi çokça kullanılır. Yanar-döner çok parlak bir siyah rengi yine başka hiç bir güvercin ırkında rastlanılamayacak kadar kırmızı ayaklar taşır. Beyaz tırnakların standart olduğu ayaklarda bilekten aşağısının temiz yani kesinlikle tüysüz-tozluksuz olması gerekir.

Biçimsel özellikleri keskin elemelerden geçirilen Bursa ırkı "makaracı" ırklarımızdan biridir. Sakin karakteri uçuşa geçeceği anda telaşlanmasıyla değişir. Sert kanat atışlarıyla çok farklı yüksekliklerde alıştırmaya bağlı olarak yaklaşık 4-5 saat uçar. Ortalama 10 güvercinlik gruplar halinde uçurulurlar. Birbirlerini takip ederler ama biraz mesafe aralığı vererek kısmen dağınık uçarlar. Yanlarına refakatci verilmez, pırıltıya duyarlılıkları yoktur. Bu yönüyle havada kontrol edilmeleri zordur. Salmalarından oldukça açılabilirler. Diğer salmalara ve havada karşılaştıkları diğer gruplara aldırış etmeden gezerek uçarlar. Salmalarına inmelerine yakın veya çok yüksekteyken makaraya girerler. Bulut yüksekliğinde makaraya girdiklerinde grupta kısmi bir dağılma görülürken ortalama 1-5 arası kombinasyonlarla makaraya girmeleri seyretmeye değer bir görüntüdür. Kanat döverek veya uçuş sırasında aniden başları tam kuyruk üstüne gelecek şekilde kanatları açık pozisyonda makaralarını sergilerler. Yere inişlerinde zorlanırlar, salmalarının üzerinden bir kaç teğet geçme sonrasında aniden iniş yaparlar.

Havada sergiledikleri bir başka farklı görüntü ise ani yükselti değiştirmeleridir. Yükseklerdeyken aniden kanat atarak 45 derecelik açıyla dalmaya benzer bir hareket göstererek hızla alçalırlar, sonra tekrar hızla yükselmeye başlarlar. Şahin veya atmaca saldırısı anında bu özelliklerini kullanarak onlardan ustalıkla uzaklaşabilirler.

Bursa ırkı alıştığı salmadan başka hiç bir salmaya itibar etmezken satıldığı yere çok çabuk alışır. Yalnız bir kerelik alıştırma eğitimi dahi Bursa ırkının sadık uçucu olması için çoğu kez yeterlidir. Uçuş eğitimi alanların 45-50 km. mesafeden evlerine dönmeleri beklenir. Buradan anlaşılacağı gibi yavrular uçuş eğitimi alırken ve sonrasında pek problem çıkarmazlar. Bakımı kolay olan Bursa ırkının dayanıklılığı ve mükemmel yavru bakımı yetiştiricisine  sağladığı avantajlardandır.

Bursa yetiştiricileri çok hassas kriterlerle ırkı muhafaza ettiklerinden dolayı bugün arı ve mükemmel ailelere rastlamak ülkemiz yetiştiriciliği adına gurur vericidir.

İRFAN BOZKURT
 

KARABAŞ : Sadece kanat-kuyruk beyaz ve kafa siyah ise.

KARAKANAT : Sadece kuyruk tüyleri beyaz ise.

AKMAN : Kafa döneklerdeki gibi tamamen kesme beyaz ise.

ABRAS : Kafadaki beyazlık alında ise.

KİLİTLİ : Beyazlık gözden göze şerit gibi birleşirse.

SÜRMELİ veya ÇEKMELİ : Beyazlık göz hizasından kafanın arkasına doğru giderse.

NOKTALI- MUSKALI- YAŞMAKLI : Kafada gaga altında beyazlık varsa beyazlığın büyüklüğüne göre sırayla (azdan çokluğa) "Noktalı", "Muskalı", "Yaşmaklı" ismini alır.

Mavi renkli olanlar ayrı bir irk olup
"MÜLAKAT" denir. Mülakat uzlaşma anlamındadır. Yabani güvercinle Bursa OYNAR'ın eşleşmesi ile elde edildiği sanılmaktadır.