DOLAPÇI İYİ DÖNMEYEN DÖNEK DEGİLDİR !

Doç. Dr. Türker SAVAŞ'ın Denizli ziyareti izlenimleri.

Bu yaz iznimde Denizli’ye uğrama fırsatım oldu. Öncelikle oradaki dostların, başta İskender DAMGACI olmak üzere misafirperverliğini övmeden geçemeyeceğim. Uğramaya fırsat bulduğumuz bütün kümeslerde, kümes sahiplerinin sıcak ilgisi ve ikramları ile karşılaştık. Bu arada izlediğim güvercinlerden ve kuşçuluk kültüründen çok etkilendiğimi belirtmek isterim. Denizli’de güvercin kültürünün oldukça eski olduğunu söyleyebilirim. Zaten bunu Denizli Güvercinleri sitesine yapacağınız bir ziyaret de gözler önüne sermeye yeterli.

Dönek yetiştirmeme rağmen Denizli’de dönekçileri gezmedik. Döneği dönek gibi uçuran tek bir yere uğrayabildik. Ancak zaten benim de amacım asıl dolapçıları görmek, uçurulma şekillerini izlemekti. Dolapçılar hakkında söyleyebileceğim ilk şey “muhteşem kuşlar”. Vur sopayı yere uçsunlar, aç kümesin kapısını “yıkılsınlar”  (insinler). Güvercini tek tek mi uçurmayı seviyorsunuz, hay hay dolapçı uçar. Yok 20-30 kuşluk filolar halinde mi uçuracaksınız, size dolapçı lazım. Küçük filo mu arzuluyorsunuz, atın 3-4 tanesini uçsunlar. Kısa uçuşu makbul tutuyorsunuz, hemen “yıkın” dolapçıları. Uzun uçuş, 2 saat yetmez mi? Yükseklik, tamamen sizin elinizde, bırakın görünmeze çıksınlar, filoya azman verin makul bir yükseklikte kalsınlar.

Evet dolapçı saydığım uçurma biçimlerini uygulayabileceğiniz yegane ırk olsa gerek. Dönüşü, daha doğrusu “dolabı” dönekten oldukça farklı. Kanat alan dönek ile “dolap” arasında fark yoktur diyebilirsiniz ama çok dikkatli bakarsanız oldukça bariz farklar görebilirsiniz. Bunlardan biri dönek kanat alırken döndüğü taraftaki kanadını ilk dönüşte kapatır açar. Halbuki dolapçı kanatlarını kapatmadan, tam açık olarak kanat alıyor. Buna bağlı olarak dönek kanat kuyruk ekseninde, neredeyse düz bir çizgi üzerinde kanat alırken, dolapçı tam bir helezon çiziyor. Sanki, döndüğü taraftaki kanadının dış ucu düz bir hatta ilerliyor gibi.

Dolapçıların döneklerden daha uçucu oldukları daha ilk bakışta belli oluyor. Dönekler “gevşek” bir görüntü verirken dolapçılar”sıkı” görünüyorlar. Diğer özelliklerini Denizli Güvercinleri sitesinin Dolapçı sayfasından okuyabilirsiniz.

Denizli’li dolapçı yetiştiricilerine bir iki sözüm var. Gördüm ki eski ıslah hedefinden sapılmış, daha çok renge önem verilir hale gelinmiş. Bunun nedenlerinden birisi herhalde dolapçının dolabının döneğin dönüşü ile kıyaslanması diye düşünüyorum. Ne yazık, halbuki dolapçı ile dönek arasında kökten farklı bir yetiştirme ve uçurma stili bulunuyor.
Bunu görmemek çok yazık, çok. Dolapçı yetiştiricilerinden dahi dolapçıları kastederken “bu dönek bunlar fırtıkçı” demesine anlam veremedim. Hayır fırtıkçı değil dolapçı, iyi dolap almayan dolapçılar fırtıkçı.

Sevgili Denizli’li güvercin dostları, döneği dönek gibi dolapçıları da dolapçı gibi uçurun. Dolapçı yetiştirenler, “kara akbaş”lara özenmeyin. Dolapçılarınızda, tarihten gelen kuşçuluk kültürünüzde var olan ıslah hedefini gözetin. Renklerinden önce uçuculuklarını, dolaplarını ve “akıllarını” test edin. Renk mi, O kolay.

Teşekkür:
İlk kez görüşmemize rağmen bizlere sanki uzun yıllara dayalı bir dostluğumuz varmışçasına evinde misafir eden ve öyle davranan İskender DAMGACI ve Ailesine Denizli’de geçirdiğimiz günler için candan teşekkür etmek istiyorum.

Doç. Dr. Türker Savaş