KAYSERİ'DE KUŞÇULUK |
Kayseri güvercin yetiştiriciliği açısından en çok kuş beslenen Anadolu illerinin başında yer alır. Kayseride beslenen güvercin ırklarının neredeyse tamamı takladır. Çok az sayıda bazı doğu illerinden getirilen şebab, miski veya Urfa - Mardin diye tabir edilen hem daha gösterişli hem de takla atan diğer ırklarda vardır. Diğer illerde bazı güvercinler gösteriş ve form açısından çok kıymetli dahi olsalar Kayseride ancak performans açısından kabul görürler. Apartman dairelerinin yaşamımızda daha çok yer almasıyla birlikte bu hobi bizi, kuşlarımızı evlerimizin damlarında değil, bağlarda villa bahçelerinde, işyeri veya iş hanı tepelerinde beslemeye zorunlu kılmıştır. Kayseri'de güvercin besleyenler genelde ayıplanır, hor görülür ve toplumda itibar görmezler. Bunun sebebi daha önce bu hobiye sahip olan bazı insanların kötü ve olumsuz davranışlarının topluluğa mal edilmesinden kaynaklanır. Yani bu kişiler sürekli damlardan inmeyen, işine gücüne bakmayan, başkalarını rahatsız eden ve aileleriyle çocuklarıyla ilgilenmeyen sorumsuz kişiler olarak bilindikleri gibi hırsızlık, kavga ve benzeri gibi bir takım adi suçlarda yine bu kişilerin başları altından çıkmıştır. Ayrıca eski dönemlerde mahremiyete daha çok önem verildiği için damlarda bulunan kişilerin diğer evlerin avlularını, bahçelerini veya pencerelerini gözetledikleri düşüncesi de bu kişilere olumsuz gözle bakılmasını sağlamıştır. Günümüzde bu hobiye gönül verenlerin çoğunun ileri eğitim seviyesinden gelmesi ve gelir durumu yüksek insanlardan oluşması bu gibi olumsuz düşünceleri kısmen yıkmıştır. Yine de günümüzde dahi kuş besleyen çocukların sürekli bu işlerle meşgul olacağı için okumayacağı düşüncesi, bu kişilere kız verilmemesi gerektiği düşüncesi hala yaygındır. Kayseride tabi ki kuşçuluk alanında kendine has bir dil oluşturmuştur. Renklerin isimleri ve diğer terimler genel anlamda kullanılan kelimelerden farklıdır. Örneğin takla atma işine sarmak denilir ve sabuni diye bilinen renge Kayseride verilen isim saraylı dır. Dönek kelimesi başka illerde diğer bir ırkın adı iken, Kayseride bazı yerlerde bu isim taklanın diğer adı olarak kullanılır. Takla dışında kalan güvercinlerin hepsi yabani olarak bilinir. Kayseride yıllarca güvercin beslediği halde takla ırkı dışında hiç güvercin ırkı görmemiş yetiştiriciler vardır. Kayseride güvercin sevenler pazar günleri keçikapı veya eski kağnı pazarı diye bilinen alanda toplanırlar ve alış verişlerini burada yaparlar. Pazarda sürekli kuş satanlara genelde kafesçi denir. Buradan alacağınız kuşların performansı hakkında bir bilgiye sahip olmanız mümkün değildir. Sadece kuşların kanat seslerine ve duruşlarına bakarak karar vermek durumundasınızdır. Ancak pazarda sürekli alınıp satılan kuşlar tahmin edileceği gibi istenilen özellikleri vermeyen kuşlardır. Bunlar elden ele alınıp satılmaktadır. Çok nadiren içlerinden tutma diye tabir edilen mesela akşam geç saatlere kalıp yakalanan kuşlar veya çalıntı kuşlar gibi iyi kuşlar da çıkmaktadır. Buradan aynı zamanda güvercin malzemeleri ve yem alma imkanı da vardır. Sadece güvercin değil diğer kümes hayvanları da burada alıcısını bulurlar.
Kayseride iyi kuşun
tanımı şöyle yapılır: Son olarak Kayseride de diğer illerde olduğu gibi en iyi kuşlara sadece kendilerinin sahip olduklarını savunan bir sürü yetiştirici vardır. Bu insanlar kendilerinden başka kimsenin iyi kuş yetiştiremeyeceklerini, kuş hakkında her şeyi sadece kendilerinin bilebileceklerini, sadece kendi kuşlarının çok asil bir soya sahip olduklarını diğerlerinin toplama kuşlar olduklarını anlatır dururlar. Oysa bu insanlar hayatlarında bir kez bile bilimsel bir kitap okumadıkları gibi, kendilerine bilmedikleri bir konu hakkında bilgi vermeye kalkan insanları da hemen susturmaya çalışırlar. Oysa unutulmamalıdır ki her insan kuşlarını çok sever ve kuşlarına yapılan saygısızlığı da kendilerine yapılmış sayarlar. Eğer kişilere saygı duyuyorsak onların besledikleri ve değer verdikleri kuşlarına da beğenmesek dahi saygılı olmak zorundayız. Herkesin hayalindeki kuşa sahip olmasını dilerim.. Hayrettin BÜYÜK |