Boş vakitlerimizin en güzel uğraşı olan güvercin
yetiştiriciliği, ancak sağlıklı güvercinlerimizin olması halinde bize
mutluluk ve huzur verebilir. Sadece sağlıklı güvercinler canlıdırlar ve
doğal davranışlar gösterirler. Zaten insanoğlunun bu hayvanı eskiden
beri yetiştiriyor olmasının en büyük nedenlerinden biri de onun bu
neşeli davranışlarıdır.
Güvercin tarihinin başlarında, düzenli uçuşlar esnasında, uçuşta
isteksiz olan ve hatta uçuşa hiç katılmayan hasta hayvanlar hemen dikkat
çekse de, günümüzde durum oldukça farklılık göstermektedir.
Güvercinlerin çoğu salmalarda tutulduğundan, kalabalık nedeniyle, hasta
hayvanlar hemen dikkat çekmemektedir. Hastalığa sebep olan virüsler de
dar alan nedeniyle kolayca bulaşabilmektedir. Bu nedenle yetiştiricinin
güvercinlerini, bir hastalığın belirtisi olabilecek anormal davranış
sergileyenleri tespit etmek üzere, düzenli olarak salmasında kontrol
etmesi gerekmektedir. Hastalıklı bir güvercinin tespit edilebilmesi için
önce sağlıklı bir güvercinin nasıl olması gerektiğini bilmemiz gerekir.
Bir güvercinin sağlık durumunun tespiti için yetiştiricinin önünde iki
seçenek vardır: Davranışların ve dış görünüşünün izlenmesi, ya da
güvercinin yakalanıp elde incelemesinin yapılması.
Sağlıklı Bir Güvercinin İşaretleri:
Sağlıklı bir güvercin canlıdır, etrafında olan
bitenle ilgilenir ve yetişkinse eğer, cinsel kimliğini ön plana çıkaran
davranışlar sergiler. Yumurtaya basmadığı ve yavrularını ısıtmadığı
sürece salmada hep aşağı yukarı uçar.
Eğer hava güneşli ise, güneş banyosu yapmayı sever, hafif yağmurda
kanatlarını, yağmur damlalarının kanat altlarına da ulaşması için,
sırasıyla yukarı kaldırır.
Ara sıra yapılan serin bir banyo, onu hem yaz hem de çok soğuk olmaması
şartıyla, kış aylarında da mutlu eder. Kurulanmak ve tüy bakımı yapmak
için kısa ama etkili bir banyo yapar. Güvercinlere düzenli olarak banyo
yapma imkânı verildiği takdirde, tüyleri daima bakımlı ve temizdir.
Tüy bakımı günün en önemli faaliyetlerinden biridir. Sağlıklı bir
güvercinin tüyleri kapalı, ırkına bağlı olarak düz ve elastik gibi
çeşitli farklılıklar gösterebilir. Mavi ve gümüş renkli ırklarda hafif
bir pudra kaplaması vardır. Diğer renklerde tüyler parlaktır. Sağlıklı
güvercinin tüy dönemi fizyolojik olarak kanat tüyleriyle başlar ve
sonbahara kadar diğer küçük tüylerin değişimiyle sona erer. Küçük
tüylerin değişimi görsel olarak izlenebilmektedir. Tüy değişimi sağlıklı
bir güvercinde sorunsuz olarak başlar ve sona erer. Sorunlu bir tüy
değişimi ise mutlaka bir hastalığın belirtisi olarak
değerlendirilmelidir.
Düzenli yemleme esnasında yemler büyük bir iştahla tüketilir. Sağlıklı
bir güvercinin gözleri parlaktır; göz kapakları, kapak kenarları ve
etrafındaki tüyler çapaksızdır. Gözbebeği rengi, ırkına ve yemlemeye
bağlı olarak, farklıdır. Burun üstü beyaz pudralı gibidir ve burun
delikleri açık ve temizdir.
Sağlıklı bir güvercinin gagası kapalıdır. Güvercinler sessiz ve düzenli
nefes alırlar. Nefes sayısı, ırkına göre, sakin bir haldeyken 4050
arasıdır. Bu sayı, küçük ırklarda daha fazla, büyük ırklarda ise daha
azdır.
Normal yemlenmiş güvercinlerin dışkısı şekillidir ve sıvı halde
değildir. Rengi, yediği yeme göre, sarı-gri ile gri-kahverengi arasıdır.
Dışkı, kuruduğunda tebeşire benzemek üzere, değişik oranlarda asit
içerir. Salya benzeri ince bir sıvı ile kaplıdır. Dışkı içerisinde
sindirilmemiş taneler, kum vb. parçalar bulunabilir.
Sağlıklı yavru güvercinlerin kursakları ebeveyn güvercinler tarafından
sürekli dolu tutulmalıdır. Yumurtadan farklı çıkış tarihleri nedeniyle,
yavrularda gelişme farklılıkları görülebilir. Bu gibi durumlarda, eğer
imkân var ise, yavrunun başka bir yuvadaki yaşıtlarıyla değişmeleri
gerekebilir. Yavru güvercinlerin gelişmesi inanılmaz derecede hızlıdır.
Gözleri açıldıktan sonra, parlak oldukları görülmelidir. Güçlü göğüs
kasları vardır ve sürekli yem isterler. Dışkı birkaç gün sonra yuva
dışına bırakılır ve şekilli olmalıdır. Yaz aylarında sıvı dışkı
görülebilir, sebebi ebeveynlerin aşırı su tüketmesiyle birlikte yemleme
esnasında bunu yavrulara aktarmasıdır. Sağlıklı yavru güvercinler
yetiştiricinin yuva kontrolü esnasındaki el uzatmasına karşı savunmaya
geçer ve değişik sesler çıkarırlar.
Ufuk ALAGÖZ tarafından TGYB için
çevirilmiştir. |