Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi

Strazburg, 13. 11. 1987)

(Sözleşme TBMM komisyonlarında görüşülerek Genel Kurul gündeminde bulunmaktadır)

 

GİRİŞ

İş bu Sözleşmeyi imzalayan Avrupa Konseyi ' ne üye devletler;

* Avrupa Konseyi'nin hedefinin, üyeleri arasında daha sıkı bir birlik oluşturmak olduğunu dikkate alarak,

* İnsanın yaşayan tüm canlılara saygı yükümlülüğünü tanıyarak ve ev hayvanlarının insanla özel bir ilişkisi olduğunu gözönünde bulundurarak,

* Ev hayvanlarının yaşam kalitesine olan katkıları ve bunun sonucu olarak toplum için taşıdığı önemi dikkate alarak,

* İnsan tarafından bakılan hayvanların arzettiği büyük çeşitlilikten kaynaklanan güçlükleri dikkate alarak,

* Ev hayvanlarının aşırı nüfus artışının, insan ve diğer hayvanların hijyen, sağlık ve güvenlikleri için taşıdığı riskleri dikkate alarak,

* Yabani fauna türlerinin ev hayvanı olarak beslenmesinin teşvik edilmemesi gerektiğini dikkate alarak,

* Ev hayvanlarının elde edilmesi, muhafazası, ticari ve ticari olmayan üretimi, elden çıkarılması ve ticaretiyle ilgili mevcut farklı şartların bilinciyle,

* Ev hayvanlarının her zaman sağlıklarını ve rahatlarını koruyacak şartlarda muhafaza edilmediğinin bilinciyle,

* Sınırlı bilgi ve bilince sahip olunması nedeniyle, ev hayvanlarına karşı davranışların geniş çapta değişkenlik gösterdiğini not ederek,

* Ev hayvanlarına sahip olma sorumluluğu sonucunu doğuracak olan temel müşterek davranış ve uygulama standartlarının, sadece arzu edilen değil, aynı zamanda gerçekçi bir hedef olduğunu dikkate alarak, aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır.

 

BÖLÜM 1

 

GENEL HÜKÜMLER

 

Madde 1

 

Tanımlar:

1- Ev hayvanı ( ehlileştirilmiş hayvan ) insan tarafından bilhassa evde özel zevk veya refakat amacıyla muhafaza edilen veya muhafaza edilmesi tasarlanan her türlü hayvanı,

2- Ev hayvanlarının ticareti; ev hayvanlarının sahipliğini değiştiren, kar amacıyla yapılan önemli miktarlardaki tüm düzenli ticari işleri,

3- Ticari üretim ve barındırma; kar amacı güdülerek yapılan büyük ölçekli üretim ve barındırmayı,

4- Hayvan barınağı; çok sayıda ev hayvanının muhafaza edilebileceği, kar amacı gütmeyen tesisleri, (ulusal mevzuat veya idari önlemlerin izin vermesi durumunda bu gibi tesisler başıboş hayvanları da kabul edebilir.)

5- Başıboş hayvan; evi olmayan veya sahibinin veya bakıcısının ev sınırları dışında yaşayan ve herhangi bir sahibin ya da bakıcının kontrolü veya doğrudan denetimi altında bulunmayan hayvanları,

6- Yetkili makam; üye ülke tarafından tayin edilen makamı

ifade eder.

 

Madde 2

 

Uygulama Alanı:

1- Tarafların herbiri;

a) Bir kişi veya yasal bir kurum tarafından bir evde veya ticaret, ticari üretim ve barındırma tesislerinde ve hayvan barınaklarında muhafaza edilen ev hayvanları,

b) Uygun hallerde, başıboş hayvanlar konusunda,

işbu Sözleşmenin hükümlerine işlerlik kazandırılması için gerekli tedbirleri almayı taahhüt eder.

2- Bu Sözleşme'nin hiçbir hükmü hayvanların korunması veya tehdit altındaki yabani türlerin muhafazası konusundaki uluslararası belgelerin uygulanmasını etkilemeyecektir.

3- İşbu Sözleşmede yer alan hususlar, Tarafların ev hayvanlarının korunması için daha sıkı tedbirler almaları veya burada kayıtlı hükümlerin, işbu belgede açıkça belirtilmeyen hayvan sınıflarına da uygulaması özgürlüğüne hiçbir şekilde etki etmeyecektir.

 

 

BÖLÜM II

 

EV HAYVANLARININ MUHAFAZASI İÇİN TEMEL PRENSİPLER

 

Madde 3

 

Hayvanın İyi Yaşaması İçin Temel İlkeler :

1- Hiç kimse bir ev hayvanının gereksiz acı, sıkıntı veya ızdırap çekmesine sebep olamaz,

2- Hiç kimse bir ev hayvanını terkedemez.

 

Madde 4

 

Hayvana Bakma :

1- Ev hayvanına bakan veya besleyen herkes onun sağlığı ve iyi yaşamasından sorumludur.

2- Ev hayvanına bakan veya besleyen herkes, hayvanın tür ve üreme özelliklerine uygun olarak, davranışsal gereksinimlerini hesaba katan kalacak yer, dikkat ve ihtimamı sarfedecek, özelikle :

a) Hayvana uygun ve yeterli gıda ve suyu verecek,

b) Ona hareket için uygun imkanları sağlayacak,

c) Kaçışını önleyecek tüm uygun tedbirleri alacaktır,

3- Bir hayvan;

a) 2’nci paragrafta belirtilen şartlar yerine getirilmediği takdirde veya

b) 2’nci paragrafta belirtilen şartlar yerine getirilmesine rağmen esarete alışamazsa, ev hayvanı olarak muhafaza edilemez.

 

Madde 5

 

Üretme :

Bir ev hayvanını üretmek için seçen bir kişi, o hayvanın anne veya yavrularının sağlık ve refahını risk altına sokabilecek anatomik, fizyolojik ve davranış özelliklerini gözönünde bulundurma sorumluluğunu taşıyacaktır.

 

Madde 6

 

Ev hayvanı edinmede yaş sınırı :

Ebeveynlerinin veya ebeveyn sorumluluğu taşıyan diğer şahısların açık rızası olmaksızın 16 yaşın altındaki kimselere ev hayvanı satılamaz.

 

Madde 7

 

Eğitim :

Hiçbir ev hayvanı, sağlığına ve refahına zarar verecek şekilde, özellikle doğal gücünü ve kapasitesini aşacak biçimde yada yaralanma veya gerekli olmayan ağrı, acı, sıkıntı veya ızdırap çekmesine yol açacak şekilde suni yardım kullanılarak eğitilemez.

 

Madde 8

 

Ticaret, ticari amaçlı üretim ve barındırma, hayvan barınakları :

1- İşbu Sözleşme yürürlüğe girdiği tarihte, ev hayvanlarının ticaretini, ticari amaçlı üretimini veya barındırmasını yapan veya bir hayvan barınağı işleten kişiler, taraflarca belirlenecek uygun bir zaman dilimi içerisinde, bu faaliyetlerini, yetkili makama bildirecektir.

Bu faaliyetlerden herhangi birini yapmayı düşünen kişiler bu tasarılarını yetkili makama bildireceklerdir.

2- Bu bildirimde aşağıdaki hususlar yer alacaktır :

a) Bu faaliyetlere dahil olan veya dahil olacak ev hayvanı türleri,

b) Sorumlu durumdaki kişi ve bilgi düzeyi,

c) Kullanılan veya kullanılacak tesisin ve malzemenin tanımı

3- Yukarıda belirtilen faaliyetler ancak;

a) Sorumlu kişinin, bu konuda faaliyet göstermek için, profesyonel eğitimden veya ev hayvanları konusunda yeterli deneyimi bulunmasından kaynaklanan bilgi ve kapasiteye sahip olması,

b) Faaliyet için kullanılan tesis ve malzemenin 4’ncü maddede belirtilen

şartları yerine getiriyor olması,

durumunda gerçekleştirilebilecektir.

4- Yetkili makam, 1 nci paragrafta belirtilen hükümler çerçevesinde yapılan bildirimin, 3 ncü paragrafta belirtilen şartları yerine getirip getirmediğini tespit eder. Şayet şartlar gerektiği şekilde sağlanmamışsa, tedbirler tavsiye eder ve gerekirse, hayvanların refahı için, faaliyete başlamayı veya faaliyetin devamını yasaklar.

5- Yetkili makam, ulusal mevzuatı ile uyumlu olarak, yukarıda belirtilen şartların yerine getirilip getirilmediğini denetler.

 

Madde 9

 

Reklam, eğlence, sergi, yarışma ve benzer faaliyetler :

1- Aşağıdaki şartlar yerine getirilmedikçe ev hayvanları reklam, eğlence, sergi, yarışma ve benzeri faaliyetlerde kullanılamaz.

a) Organizatörün 4 ncü maddenin 2’inci paragrafında öngörülen şartlar uyarınca, ev hayvanları için uygun şartları sağlaması ve

b) Ev hayvanlarının sağlık ve refahının risk altına sokulmaması.

2- a)Yarışma esnasında veya,

b) Hayvanın sağlık ve refahını risk altına sokabilecek diğer zamanlarda,

ev hayvanının doğal performans düzeyini arttırmak veya azaltmak amacıyla ona hiçbir madde verilemez, işlem uygulanamaz veya cihaz tatbik edilemez.

 

Madde 10

 

Cerrahi Operasyonlar :

- Bir ev hayvanının dış görünüşünü değiştirmek veya tedavi edici olmayan amaçlar için ona cerrahi operasyonda bulunmak yasaktır. Özellikle;

a) Kuyrukların kesilmesi,

b) Kulakların kesilmesi,

c) Ses kısıklığı yaratılması,

d) Tırnak ve dişlerin sökülmesi

önlenecektir.

2- Bu yasaklamalarda ancak aşağıdaki durumlarda istisnalara müsaade edilecektir :

a) Bir veterinerin, veterinerlikle ilgili tıbbi sebeplerle veya belirli bir hayvanın yararı için tedavi edici olmayan işlemleri gerekli görmesi,

b) Üremeyi önleme.

3- a) Hayvanın şiddetli acı çekeceği veya çekmesi muhtemel operasyonlar sadece veterinerler tarafından veya onların gözetiminde anestezi uygulanarak gerçekleştirilecektir.

b) Anestezi gerektirmeyen operasyonlar, ulusal mevzuatla uzman olarak nitelendirilen bir kişi tarafından yapılabilir.

 

Madde 11

 

Öldürme :

1- Veteriner veya diğer bir uzman yardımın süratli bir şekilde temin edilemediği veya ulusal mevzuat kapsamındaki, bir hayvanın acısını ortadan kaldırmaya yönelik acil durumlar hariç, bir ev hayvanı ancak bir veteriner veya diğer bir uzman kişi tarafından öldürülebilir. Bütün öldürmeler şartların gerektirdiği asgari düzeyde fiziksel ve zihinsel acı verecek şekilde gerçekleştirilecektir. Acil durumlar dışında, seçilen metod :

a) Şuur kaybı ve ölümünü hemen gerçekleştirecek ya da

b) Derin genel anestezi ile başlayacak, bunu kesin ve mutlak ölümü sağlayacak işlem izleyecektir.

Öldürmeden sorumlu kişi, hayvanın cesedi elden çıkarılmadan önce o hayvanın öldüğünden emin olacaktır.

2- Aşağıda belirtilen öldürme metodları yasaklanacaktır :

a) 1 (b) Paragrafında öngörülen etkilerin gerçekleşmemesi durumunda, boğma veya nefessiz kalmasına neden olabilecek diğer metodlar,

b) 1 nci paragrafta belirtilen etkileri verecek biçimde, dozu ve uygulaması kontrol edilemeyen herhangi bir zehirli madde veya ilaç kullanımı,

c) Öncelikle hızlı şuur kaybı meydana getirmeden yapılan elektrikle öldürme.

 

BÖLÜM III

 

BAŞIBOŞ HAYVANLAR İÇİN EK TEDBİRLER

 

Madde 12

 

Sayılarının Azaltılması :

Taraflardan biri, başıboş hayvan miktarının sorun yarattığını düşünürse, sayılarını azaltmak üzere gereksiz ağrı, acı ve ızdırap çekmelerine sebebiyet vermeyecek bir yolla uygun yasal ve/veya idari tedbirleri alacaktır.

a) Bu tedbirler aşağıdaki şartları kapsayacaktır :

i. Bu hayvanlar yakalandığı takdirde, bu yakalama işleminin, hayvana fiziksel ve zihinsel olarak en alt düzeyde acı verecek şekilde gerçekleştirilmesi,

ii. Yakalanan hayvanların muhafazasının veya öldürülmesi işlemlerinin bu Sözleşmede belirtilen prensiplerle uyumlu olarak yapılması.

b) Taraflar,

i. Köpek ve kedilere damgalama gibi, az acı veren ya da hiç ağrı, acı ve ızdırap çektirmeyen uygun bir yöntemle daimi kimlik tesbiti sağlamayı, ayrıca sayıları ile sahiplerinin isim ve adreslerini bir kayda geçirmeyi

ii. Kedi ve köpeklerin nötr hale getirilmesini teşvik ederek, bunların plansız üremelerini azaltmayı,

iii. Başıboş kedi ve köpekleri bulan kişilerin, bu konuda yetkili makama bilgi vermesini teşvik etmeyi taahüt ederler.

 

 

Madde 13

 

Yakalama, muhafaza etme ve öldürme için istisnalar :

Başıboş hayvanları yakalama, muhafaza etme ve öldürme konularında bu Sözleşmede yeralan prensiplere, ancak kaçınılmaz hallerde, ulusal hastalık kontrol programları kapsamında istisna getirilebilir.

 

BÖLÜM IV

 

BİLGİLENDİRME VE ÖĞRETİM

 

 

Madde 14

 

Bilgilendirme ve eğitim programları :

Taraflar, Sözleşmede belirtilen hüküm ve prensipler doğrultusunda ev hayvanlarının muhafazası, üretilmesi, eğitimi, ticareti ve barındırılması konusunda ilgili Kurum ve şahısları bilinçlendirme ve bilgilendirmeyi teşvik edecek şekilde enformasyon ve eğitim programları geliştirilmesini teşvik etmeyi taahhüt ederler. Bu programlarda özellikle aşağıda belirtilen konulara dikkat edilecektir.

a) Ev hayvanlarının ticaret ve yarışma amacıyla eğitilme gereksinimlerinin uygun bilgi ve beceriye sahip kişiler tarafından karşılanması,

b)

i. Ebeveynlerinin veya ebeveyn sorumluluğu taşıyan diğer şahısların açık rızası olmadıkça 16 yaşından küçüklere ev hayvanlarının hediye olarak verilmesinin,

ii. Ev hayvanlarının ödül, hediye veya ikramiye olarak verilmesinin,

iii. Ev hayvanlarının plansız üretilmesinin

engellenmesi,

c) Yabani hayvanların ev hayvanı olarak alınması veya kabul edilmesinin, bu hayvanların sağlık ve mutluluğu için muhtemel olumsuz sonuçları olabileceği,

d) Sorumsuz şekilde ev hayvanı edinmenin, istenmeyen ve terk edilen hayvan sayısının artmasına yol açan risklerinin bulunduğu.

 

 

BÖLÜM V

 

ÇOK TARAFLI DANIŞMA VE MÜZAKERELER

 

Madde 15

 

Çok Taraflı İstişareler :

1- Taraflar, Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonraki beş yıl içerisinde ve bundan sonraki her beş yılda bir ve herhalükarda Tarafların ekseriyetinin talebi üzerine, Sözleşmenin uygulanmasını, Sözleşmenin gözden geçirilmesinin veya hükümlerinin daha kapsamlı hale getirilmesinin tercih edilebilirliliğini incelemek üzere, Avrupa Konseyi bünyesinde çok taraflı danışma ve müzakereler yapacaklardır. Bu danışma ve müzakereler, Avrupa Konseyi Genel Sekreterinin daveti üzerine gerçekleştirilecek toplantılarda yapılacaktır.

2- Tarafların her biri bu danışma ve müzakere toplantılarına katılmak üzere bir temsilci görevlendirme hakkına sahip olacaktır. İşbu Sözleşmeye taraf olmayan Avrupa Konseyi üyesi herhangi bir ülke, toplantılarda bir gözlemci ile temsil edilme hakkına sahip olacaktır.

3- Taraflar her danışmanın ardından, danışma toplantısı ve Sözleşmenin işleyişi hakkında Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesine bir rapor gönderecekler ve gerekli gördükleri takdirde, Sözleşmenin 15 ila 23 ncü maddelerine değişiklik önerisi verebilirler.

4- Sözleşme hükümlerine bağlı kalarak, taraflar istişareler için usul kurallarını kaleme alacaklardır.

 

 

BÖLÜM VI

 

DEĞİŞİKLİKLER

 

Madde 16

 

Değişiklikler :

1- Taraf bir Ülke veya Bakanlar Komitesince Sözleşmenin 1’den 14 ncü maddesine kadar olan maddeleri hakkında yapılması öngörülen değişiklik önerileri, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine bildirilecek ve bu öneriler Genel Sekreter tarafından Avrupa Konseyine üye ülkelere, taraf ülkelere ve sözleşmenin 19 uncu maddesi hükümleri gereği Sözleşmeyi onaylamaya davet edilen ülkelere gönderilecektir.

2- 1’nci paragraf hükümlerine göre yapılan değişiklik önerileri, Genel Sekretere gönderildiği tarihten itibaren 2 aydan az olmayan bir süre içerisinde düzenlenecek çok taraflı müzakere ve danışma toplantısında incelenecek ve Taraf ülkelerin 2/3 oy çokluğu ile kabul edilebilecektir. Kabul edilen metin Taraf Ülkelere gönderilecektir.

3- Her değişiklik, çok taraflı müzakere ve danışma toplantısında kabulünden 12 hafta sonra, bir taraf Ülkenin itiraz bildirimi olmadığı takdirde, yürürlüğe girecektir.

 

SONUÇ HÜKÜMLERİ

 

 

Madde 17

 

İmza, Onay, Kabul, Uygun Bulma :

Bu Sözleşme Avrupa Konseyi üye devletlerinin imzasına açılacaktır. Sözleşme onay kabul veya uygun bulma işlemlerine tabidir. Onay, kabul veya uygun bulma belgeleri Avrupa Konseyi Genel Sekreterine tevdi edilecektir.

 

Madde 18

 

Yürürlüğe giriş :

1- Sözleşme, 17’nci madde hükümlerine uygun olarak Avrupa Konseyine üye 4 Devletin Sözleşmeye daimi olarak bağlı kalacağını bildirmesini takip eden 6 aylık bir periyodun bitiminden sonraki ayın ilk günü yürürlüğe girer.

2- Sözleşmeye daimi bağlılığını daha sonra bildiren her ülke için Sözleşme, onay, kabul veya giriş belgelerinin alındığı tarihi takip eden 6 aylık bir periyodun bitiminden sonraki ayın ilk günü yürürlüğe girer.

 

Madde 19

 

Üye Olmayan Devletlerin Katılımı :

1- İşbu Sözleşme'nin yürürlüğe girmesinden sonra Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa Konseyi'ne üye olmayan bir devleti sözleşmeye katılmaya, Avrupa Konseyi Statüsü'nün 20 / d maddesinde belirtilen çoğunlukla ve taraf devletlerin Bakanlar Komitesi'ndeki temsilcilerinin oybirliği ile alınan bir kararıyla davet edebilir.

2- Sözleşme bu ülkeler için giriş belgelerinin Avrupa Konseyi Genel Sekreteri tarafından alındığı tarihi takip eden 6 aylık sürenin bitiminden sonraki ayın ilk günü yürürlüğe girer.

 

Madde 20

 

Ülkeye İlişkin Hüküm :

1- İmza sırasında veya onay, kabul, uygun bulma veya katılma belgeleri tevdi edilirken her Devlet Sözleşme'nin uygulanacağı ülke veya ülkeleri belirleyebilir.

2- Her taraf devlet, daha sonraki bir tarihte Avrupa Konseyi Genel Sekreterine göndereceği bir bildirimle, Sözleşmenin uygulama alanını, bildiriminde belirteceği başka topraklara genişletebilir. Bu topraklara ilişkin olarak Sözleşme, Genel Sekreter tarafından bildirimin alınmasını takibeden altı ayın bitiminden sonraki ilk günde yürürlüğe girecektir.

3- Önceki paragraflar çerçevesinde belirlenen topraklara ilişkin olarak yapılan bildirimler Genel Sekretere yapılacak bir bildirim ile geri çekilebilir. Geri çekme, bildirimin Genel Sekreter tarafından alınması tarihini takip eden altı aylık sürenin bitiminden sonraki ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.

 

Madde 21

 

Çekinceler :

1- Her Devlet, Sözleşmeyi imzaladığı veya onay, kabul veya giriş belgelerini teslim ettiği zaman, 6'ncı ve 10 uncu maddenin 1 (a) paragrafına ilişkin bir veya daha fazla çekince koyduğunu beyan edebilir. Bunun dışında başka bir çekince konulamaz.

2- Önceki paragrafa göre çekince koyan herhangi bir Taraf, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine göndereceği bir bildirim ile bu çekincesini kısmen veya tamamen geri çekebilir. Geri çekme işlemi, bildirimin Genel Sekreter tarafından alınışı tarihinden itibaren geçerlilik kazanır.

3- Sözleşmenin bir hükmüne çekince koyan herhangi bir Taraf, bu hükmün diğer bir tarafca uygulanmasını isteyemez, ancak, şayet bu çekincesi kısmi veya şarta bağlı ise, çekince konan hükmün uygulanmasını kendi kabul ettiği ölçüde isteyebilir.

 

Madde 22

 

Fesih :

1- Herhangi bir Taraf, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine yönelik bir bildirimde bulunmak suretiyle, herhangi bir zamanda, bu Sözleşmeden ayrılabilir.

2- Sözkonusu fesih,buna ilişkin bildirimin Genel Sekreter tarafından alındığı tarihi izleyen 6 aylık sürenin bitiminden sonraki ayın ilk günü geçerlik kazanır.

 

Madde 23

 

Bildirimler :

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Konsey üyesi devletlere, bu Sözleşme'ye katılan veya katılmaya davet edilen herhangi bir devlete,

a) herhangi bir imza,

b) herhangi bir onay, kabul, uygun bulma ve katılma belgesinin tevdii,

c) 18,19 ve 20. maddeler uyarınca, Sözleşme'nin yürürlüğe girdiği herhangi bir tarih,

d) İşbu Sözleşme ile ilgili diğer herhangi bir belge, bildirim veya bilgi iletimi,

hakkında bildirimde bulunacaktır.

Aşağıda imzası bulunan yetkili temsilciler işbu Sözleşme'yi imzaladılar.

13 Kasım 1987 tarihinde Strazburg'da her iki metin de aynı şekilde geçerli olmak üzere İngilizce ve Fransızca olarak Avrupa Konseyi Arşivi'ne tevdi edilecek tek bir nüsha olarak düzenlenmiştir. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi üyesi olan devletler ile Sözleşme'ye katılmaya davet edilen her devlete aslına uygunluğu onaylanmış bir suretini gönderecektir.

Belçika Krallığı Hükümeti adına

İmza: Rombaut VAN CROMBRUGGE

Danimarka Krallığı Hükümeti adına

İmza : Erling V. QUAADE

Federal Almanya Cumhuriyeti adına

İmza : Strazburg 21 Haziran 1988 Günter KNACKSTEDT

Yunanistan Cumhuriyeti Hükümeti adına

İmza : Nicolaos DIAMANTOPOULOS

İtalya Cumhuriyeti Hükümeti adına

İmza : Paolo Massimo ANTICI

Lüksemburg Büyük Dükalığı Hükümeti adına

İmza : Paul FABER

Hollanda Krallığı Hükümeti adına

İmza : Vincent BRUYNS

 

Norveç Krallığı Hükümeti adına

İmza : Roald KNOPH

Portekiz cumhuriyeti Hükümeti adına

İmza . Luis Octavio ROMA DE ALBUQUERQUE

İsveç Krallığı Hükümeti adına

İmza : Strazburg 14 Mart 1989 Irene LARSSON

 

GENEL GEREKÇE

 

Dünya artık toplumsal, ahlaki ve vicdani açıdan, hayvan varlığının, canlı olarak değerlendirildiği bir perspektifle tüm hayvanların yaşamlarının güvence altına alınması yolunda önemli mesafeler katetmeye başlamıştır. Bu çerçevede 15 Ekim 1978 tarihinde Paris'te UNESCO ( Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü ) merkezinde yayınlanan "Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi" kabul edilmiştir. Katılmaya hazırlandığımız Avrupa Topluluğu üye ülkeleri ise, adı geçen Beyannamenin 14 üncü maddesi gereğince ülkelerinde hayvanları koruma açısından önemli adımlar atmışlardır.

 

Almanya, İsviçre, Avusturya, Hollanda, İsveç gibi ülkeler hayvanları koruma kanunlarını çıkarmışlar, Almanya ise daha sonra yasada yaptığı değişiklerle, bu korumanın kapsamını daha da genişletmiştir. Bundan başka, Avrupa Topluluğu üyesi olan devletler 13 Aralık 1968 tarihli Uluslararası Taşımada Hayvanların Korunmasına İlikin Avrupa Anlaşmasını ve 10 Mayıs 1979 tarihli Kesim Hayvanlarının Korunmasına İlişkin Avrupa Anlaşmasını ve 13 Kasım 1987 tarihli Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesini yapmışlardır.

 

Dünya ve Avrupa, hayvanların korunması yolunda önemli mesafeler alırken geçmişi bu konuda çeşitli örneklerle dolu milletimizin bu konuda geride kalacağı düşünülemez. Geçmişte, atalarımız gerek selçuklu, gerek Osmanlı döneminde hayvanlara büyük bir şevkat ve sevgi göstermişler, hayvanlar yararına birçok vakıflar kurmuşlardır. Yaşlı hayvanların ömürlerini tamamlayabilmeleri için büyük otlaklar vakfetmişler; göçmen kuşların göçlerini kolaylaştırmak için vakıflar yapmışlar, cami, medrese ve konakların cephelerine sanat eseri niteliğinde kuş evleri eklemişlerdir. Osmanlı Ülkesini gezen yabancıların seyahatnamelerinde, Türklerin bu üstün insanlık vasfından büyük bir hayranlıkla söz edildiği görülmektedir. Bu da atalarımızın, insanoğlunun sahip olduğu akıl, zeka ve yetenek üstünlüğünden dolayı, diğer canlı varlıklara karşı bir koruma sorumluluğu ve yükümlülüğü duyduklarını ispatlamaktadır.

 

Geçmişte Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde çeşitli vakıflar aracılığı ile bu konudaki hassasiyetini açığa vuran Türk insanı ahlaki, vicdani ve inançları itibariyle ülkemizdeki bu yasal boşluktan rahatsızdır.

 

Ancak her ne kadar, insanımızın yüksek duygularını hesaba katsak bile bazı hususlar sadece insan vicdanına bırakılmamalıdır. Psikolojik bozukluklar, ekonomik güçsüzlükler ve daha bir çok nedenden dolayı her millette olduğu gibi suça yönelen insanlarımızın da varlığını hesaba katarak bu alanda caydırıcı uygulamalara da yer vermek zarureti vardır.

Diğer yandan, özellikle binek hayvanlarımız başta olmak üzere tüm evcil hayvanlar için "İnsanlık dışı kötü muamele" hallerinde, koruyucu önlemler ve cezai müeyyideler getirilmelidir.

Sonuç olarak insanlığın tüm canlı varlıkların yaşamları konusunda ahlaki yükümlülüğü bulunduğunu ve ev hayvanlarının insanlarla özel ilişkileri bulunduğu gözönüne alınarak, ev hayvanlarına sahip olma sorumluluğu sonucunu doğuracak olan temel müşterek davranış ve uygulama standartlarının, gerçek bir hedef olduğundan hareketle, ev hayvanlarının yaşam kalitesine olan katkıları ve bunun sonucu olarak toplum için taşıdığı önem nedeniyle bu sözleşmeye taraf olunması gerekmektedir.

 

Ülkemizde hayvanların korunması konularının yakından incelendiği, bu konuda çalışmalar yapıldığı ve yasal bir düzenlemeye gidildiği bu dönem Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesine taraf olmak için en uygun zamandır. Evcil hayvanların korunması konusunda Hayvanları Koruma Kanun Tasarısına da önemli bir destek sağlayacak olan bu sözleşmeye taraf olmanın ülkemize yarar sağlayacağı düşünülmektedir.